आपले सरकार पोर्टल वरून जातीचा दाखला कसा काढायचा व त्या साठी कोणती कागदपत्र लागतात ?
⎆ जात प्रमाणपत्र (Caste Certificate) म्हणजे काय? जात प्रमाणपत्र किंवा जातीचा दाखला हा एक अधिकृत दस्तऐवज आहे, जो एखाद्या व्यक्तीची जात दर्शवतो. हा दाखला भारतीय राज्य सरकारे किंवा केंद्रशासित प्रदेश प्रशासन द्वारे दिला जातो.
👇🏻 डाऊनलोड पोस्टर्स 👇🏻
Downloadआपले सरकार [ AAPLE SARKAR]
जातीचा दाखला [ CASTE CERTIFICATE ]
"जातीचा दाखला" म्हणजे काय ?
⎆ "जातीचा दाखला" एक भारतीय सामाजिक प्रणालीतील दस्तऐवज आहे ज्यानुसार व्यक्तीच्या जातीची ओळख आणि प्रमाणित करण्यासाठी वापरला जातो. १९५० मध्ये भारतीय संविधानाने सामाजिक न्याय आणि अर्थव्यवस्थेच्या सुधारणा करण्यासाठी संरक्षणशील उपाय अंमलबजावणारे भारतीय संघटनेच्या एकमेवा उपाय म्हणून जातीच्या दाखल्यांची गोडी मान्यता केली.
⎆ "जातीचा दाखला" आपली जातीची पुष्टी करण्यासाठी आपल्या जन्मदिनाची नोंदणीपत्रे, मूळगणिताचे लिखित प्रमाण, जातीच्या समावेशाची नोंदणी असलेली सरकारी व गैरसरकारी दस्तऐवजे इत्यादीच्या स्पष्टीकरणाचे मान्यपत्र असतात. आपली जातीचे दाखले घेण्यासाठी आपले तहसील कार्यालय किंवा जाती व सुवर्ण दरबाराकडे अर्ज करणे आवश्यक आहे.
⎆ "जातीचा दाखला" या दस्तऐवजांचा उपयोग शिक्षण, रोजगार, सरकारी योजना, आरक्षण, अधिकार व्यवस्थापन, नोकरी, पदोन्नती, व्यावसायिक व्यवस्थापन इत्यादी प्रमाणित करण्यासाठी केला जातो. तसेच या दस्तऐवजांचा उपयोग कारणत्यांनी स्वतःचे संकल्प घेतले आहे की त्यांच्या सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीच्या कारणे त्यांना संरक्षण आणि सर्वोच्चता प्राप्त करायला आवडेल.
जात प्रमाणपत्राचा उपयोग
⎆ शैक्षणिक सवलतीसाठी: शाळा, महाविद्यालये आणि विद्यापीठांमध्ये प्रवेश घेताना आरक्षणाचा लाभ घेण्यासाठी.
⎆ शासकीय नोकरी: अनुसूचित जाती (SC), अनुसूचित जमाती (ST) आणि इतर मागासवर्गीय (OBC) यांना सरकारी नोकरीत आरक्षण मिळण्यासाठी.
⎆ शासकीय योजना आणि अनुदाने: विविध शैक्षणिक आणि सामाजिक कल्याण योजनांचा लाभ घेण्यासाठी.
⎆ राजकीय आरक्षण: निवडणुकीमध्ये आरक्षित जागांसाठी उमेदवारी अर्ज दाखल करण्यासाठी.
⎆ इतर सरकारी सेवा: जसे की कर्ज योजना, वसतिगृह सुविधा, शिष्यवृत्ती योजना, इत्यादी.
जातीचा दाखला कुठे काढायचा ?
⎆ "जातीचा दाखला" काढण्यासाठी आपण आपले तहसील कार्यालय किंवा जाती व सुवर्ण दरबाराकडे अर्ज करू शकता. याच्या लक्षात ठेवावे की, या प्रक्रियेची विवरणे भारतातील विविध राज्यांमध्ये थोडीशी बदल असू शकतात. आपल्या आवश्यकतेनुसार आपल्या राज्याच्या अधिकृत वेबसाइट किंवा तहसील कार्यालयात जाऊन माहिती घेण्याचा सल्ला दिला जाते. या प्रक्रियेच्या दृष्टीने आपल्या जातीच्या दाखल्याचे दस्तऐवज संग्रह करून त्यांचे प्रमाणित प्रति जमा करावे लागेल.
जात प्रमाणपत्र मिळवण्याची पात्रता
⎆ अर्जदार हा भारतीय नागरिक असावा.
⎆ अर्जदाराच्या कुटुंबाची जात मागील पिढ्यांपासून त्या जातीत असल्याचा पुरावा असावा.
⎆ फक्त अनुसूचित जाती (SC), अनुसूचित जमाती (ST) आणि इतर मागासवर्गीय (OBC) साठी जात प्रमाणपत्र दिले जाते.
जात प्रमाणपत्र काढण्यासाठी लागणारी कागदपत्रे
⎆ जातीच्या दाखल्यासाठी काही कागदपत्रे आवश्यक असतात, ज्यामध्ये खालीलप्रमाणे असावे लागतात:
⎆ स्व :ताचा शाळेचा दाखला
⎆ वडिलांचा शाळेचा दाखला
⎆ आजोबाचा शाळेचा दाखला/ जन्माचा दाखला/ जातीबाबत पुरावा
⎆ OBC = 1967 पूर्वीचा पुरावा
⎆ SC = 1950 पूर्वीचा पुरावा
⎆ ST = 1950 पूर्वीचा पुरावा
⎆ VJNT = 1961 पूर्वीचा पुरावा
⎆ आधार कार्ड/ रेशन कार्ड/ रहिवास प्रमाणपत्र
⎆ प्रतिज्ञापत्र/स्वघोषणापत्र
⎆ पासपोर्ट साईज फोटो
जातीचा दाखला कोण काढू शकतो ?
⎆ जातीचा दाखला काढण्याचा प्राधिकार सामान्यतः व्यक्तीला दिला जातो. आपण स्वतःचे जातीचे दाखले काढण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे संग्रह करून तहसीलदार किंवा जाती व सुवर्ण दरबाराच्या कार्यालयात जाऊन अर्ज करू शकता. या प्रक्रियेची तपशीलात आपल्याला आपल्या राज्याच्या अधिकृत वेबसाइट किंवा तहसील कार्यालयात जाऊन माहिती घेण्याचा सल्ला दिली जाते.
ओबीसी (OBC) साठी किती वर्षाचा पुरावा लागतो ?
⎆ ओबीसी (अनुसूचित जातीतील वर्ग) साठी 1967 वर्षांचा पुरावा महत्वाचा असतो. भारतातील ओबीसी वर्गाच्या व्यक्तींना प्रमाणित करण्यासाठी आम्हाला संघटित करण्यात आलेले विविध नियम आहेत. वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये नियम व वर्षांची आयत्तांकन असलेले असतात.
⎆ यापूर्वीला, महाराष्ट्र राज्यातील उदाहरणार्थ, मागीलपूर्वीस १० वर्षांचा पुरावा लागत होता. ही माहिती ताज्या कालावधीत बदलली आहे. त्यामुळे, तुमच्या राज्याच्या अधिकृत स्रोतांनी याच्या विषयील तपासणी करणे कायम उपयुक्त आहे. तुम्हाला अपडेटेड माहितीसाठी आपल्या राज्याच्या अधिकृत विभागांचे आणि सरकारचे अधिकृत वेबसाइटचे तपासणी करावी.
एससी/एसटी (SC/ST) साठी किती वर्षाचा पुरावा लागतो ?
⎆ एससी (अनुसूचित जनजातीतील वर्ग) आणि एसटी (अनुसूचित जनजमाती आणि अनुसूचित जनजमातीतील वर्ग) साठी 1950 वर्षांचा पुरावा महत्वाचा असतो. याचे नियम व वर्षांचे आयत्तांकन विविध देशांत व राज्यांत अलगद असतात.
⎆ भारतातील एससी व एसटी वर्गाच्या व्यक्तींना प्रमाणित करण्यासाठी, उदाहरणार्थ मागीलपूर्वीस महाराष्ट्र राज्यात १० वर्षांचा पुरावा आवश्यक होता. ही माहिती ताज्या कालावधीत बदलते आहे. विविध राज्यांमध्ये असा पुरावा वेगवेगळा असतो.
⎆ तुमच्या राज्याच्या अधिकृत स्रोतांनी याच्याविषयील तपासणी करण्याचा सल्ला देते. आपल्या राज्याच्या अधिकृत विभागांचे आणि सरकारच्या अधिकृत वेबसाइटचे तपासणी करून अपडेटेड माहिती मिळवावी.
जातीचा दाखला कोण देत ?
⎆ जातीचा दाखला साधारणतः तहसीलदार/उपविभागीय अधिकारी तुम्हाला देतो. तुम्ही आपल्या जातीच्या दाखल्यासाठी आवेदन करण्यासाठी तुमच्या नजीकीच्या तहसील कार्यालय किंवा जाती व सुवर्ण दरबाराच्या कार्यालयात जाऊन अर्ज करू शकता.
⎆ आपल्या राज्यानुसार तथा नियमानुसार दाखल्याच्या प्रमाणित अधिकारींच्या मुलाखतीसाठी अपॉइंटमेंट लागू ठेवावी लागू शकते. या प्रक्रियेची तपशीलात आपल्याला आपल्या राज्याच्या अधिकृत वेबसाइट किंवा तहसील कार्यालयात जाऊन माहिती घेण्याचा सल्ला दिला जाते.
⎆ जातीच्या दाखल्याची प्रमाणित नोंदणी योग्य सरकारी अधिकारींच्या मुलाखतीवर आधारित असते ज्यामुळे तुम्हाला योग्यता व जातीच्या स्थितीची प्रमाणिती मिळेल.
⎆ यापूर्वी, आपल्या राज्याच्या अधिकृत स्रोतांनी तपासणी करणे कायम उपयुक्त आहे त्यामुळे तुम्हाला सटकलेली व माहितीसंग्रहीत विधाने प्रक्रिया अधिकृतपणे जारी केली जाईल.
जात प्रमाणपत्र काढण्याची प्रक्रिया
⎆ ऑनलाईन प्रक्रिया:
⎆ अधिकृत वेबसाईटला भेट द्या: https://aaplesarkar.mahaonline.gov.in
⎆ नवीन वापरकर्ता (New User) रजिस्ट्रेशन करा.
⎆ मोबाईल नंबर आणि ईमेलद्वारे OTP सत्यापन करा.
⎆ लॉगिनसाठी युजर आयडी आणि पासवर्ड तयार करा.
⎆ नोंदणी झाल्यानंतर आपले सरकार पोर्टलवर लॉगिन करा.
⎆ "Revenue Department" (महसूल विभाग) निवडा.
⎆ "Caste Certificate" (जात प्रमाणपत्र) या सेवेसाठी अर्ज निवडा.
⎆ विषयांमध्ये योग्य जात प्रवर्ग (SC, ST, OBC इ.) निवडा.
⎆ आवश्यक माहिती भरून अर्ज पूर्ण करा.
⎆ सर्व आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा.
⎆ शुल्क (जर लागू असेल तर) ऑनलाइन भरावे.
⎆ अर्ज सबमिट करा आणि अर्ज क्रमांक सुरक्षित ठेवा.
अर्ज केल्यानंतर पुढील प्रक्रिया
⎆ तहसीलदार / उपविभागीय अधिकारी (SDO) यांच्याकडून अर्जाची पडताळणी होईल.
⎆ अधिकाऱ्यांकडून कागदपत्रे वैध असल्याचे तपासले जाईल.
⎆ अर्ज मंजूर झाल्यास जात प्रमाणपत्र ऑनलाइन डाउनलोड करता येईल.
⎆ ⎆ तुम्ही अर्जाची स्थिती "Track Application" विभागातून पाहू शकता.
जात प्रमाणपत्र डाउनलोड करण्याची प्रक्रिया
⎆ आपले सरकार पोर्टलवर लॉगिन करा.
⎆ "Track Application" पर्याय निवडा आणि अर्ज क्रमांक टाका.
⎆ जात प्रमाणपत्र मंजूर झाल्यास "Download Certificate" वर क्लिक करा.
⎆ जात प्रमाणपत्र PDF स्वरूपात डाउनलोड करून प्रिंट काढा.
अर्ज प्रक्रिया पूर्ण होण्यास लागणारा कालावधी
⎆ साधारणतः ७-१५ दिवसांत जात प्रमाणपत्र मिळते.
⎆ जर अर्जामध्ये काही त्रुटी आढळल्या तर अधिकाऱ्यांकडून सुधारणा करण्यास सांगितले जाईल.
