मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहिण योजना e-KYC प्रक्रिया
⎆ सर्वप्रथम, योजनेच्या अधिकृत पोर्टलला भेट द्या:
⎆ e-KYC बॅनरवर क्लिक करा:संकेतस्थळाच्या मुखपृष्ठावर (Homepage) तुम्हाला 'e-KYC' चा पर्याय किंवा बॅनर दिसेल, त्यावर क्लिक करा.
⎆ आधार क्रमांक आणि कॅप्चा (Captcha) प्रविष्ट करा:
उघडलेल्या फॉर्ममध्ये तुमचा आधार क्रमांक आणि पडताळणी संकेतांक (Captcha Code) नमूद करा.
'आधार प्रमाणीकरणासाठी संमती' (Consent for Aadhaar Authentication) देऊन, 'Send OTP' या बटणावर क्लिक करा.
⎆ OTP (वन टाइम पासवर्ड) प्रविष्ट करा:
तुमच्या आधारशी लिंक असलेल्या मोबाईल नंबरवर एक OTP येईल.
तो OTP दिलेल्या जागेत नमूद करून 'Submit' बटणावर क्लिक करा.
⎆ पती/वडिलांचा आधार क्रमांक आणि माहिती प्रविष्ट करा:
⎆ जर तुमचा आधार क्रमांक पात्र यादीत असेल, तर तुम्हाला पुढील टप्प्यावर जाण्यासाठी पतीचा किंवा वडिलांचा आधार क्रमांक आणि कॅप्चा कोड नमूद करावा लागेल.
विवाहित महिलांनी पतीचा आधार क्रमांक द्यावा.
अविवाहित, विधवा किंवा घटस्फोटित/परित्यक्ता महिलांनी वडिलांचा आधार क्रमांक द्यावा.
⎆ संमती दर्शवून 'Send OTP' वर क्लिक करा आणि आलेला OTP टाकून 'Submit' करा.
⎆ जात प्रवर्ग निवडून घोषणा (Declaration) प्रमाणित करा:
यानंतर तुम्हाला तुमचा जात प्रवर्ग (Category) निवडावा लागेल.
खाली दिलेल्या बाबी प्रमाणित (Declaration) कराव्या लागतील (चेक बॉक्सवर क्लिक करून). उदा. कुटुंबातील सदस्य सरकारी नोकरीत नाही, कुटुंबातील वार्षिक उत्पन्न रु. २.५० लाखांपेक्षा जास्त नाही, कुटुंबातील केवळ १ विवाहित आणि १ अविवाहित महिला योजनेचा लाभ घेत आहे, इत्यादी.
⎆ अंतिम सबमिशन:
वरील सर्व माहिती तपासून, 'Submit' बटण दाबा.
⎆ यशस्वी पडताळणी:
तुमची e-KYC प्रक्रिया यशस्वीरित्या पूर्ण झाल्यास, तुम्हाला “Success – तुमची e-KYC पडताळणी यशस्वीरित्या पूर्ण झाली आहे” असा संदेश दिसेल.
लक्षात ठेवण्यासारख्या महत्त्वाच्या गोष्टी
⎆ e-KYC करण्यासाठी तुमचा मोबाईल नंबर आधार कार्डशी लिंक असणे आवश्यक आहे, कारण OTP त्याच नंबरवर येतो.
⎆ ई-केवायसी (e-KYC) फक्त योजनेच्या अधिकृत वेबसाईटवरूनच (ladakibahin.maharashtra.gov.in) करावी.
⎆ e-KYC प्रक्रिया विनामूल्य आहे. कोणत्याही व्यक्तीला पैसे देऊ नका.
⎆ काही कारणास्तव तुम्हाला ऑनलाईन अर्ज करता येत नसेल, तर तुम्ही अंगणवाडी सेविका/पर्यवेक्षिका, सेतु सुविधा केंद्र, ग्रामसेवक किंवा आपले सरकार सेवा केंद्र यांच्या मदतीने e-KYC पूर्ण करू शकता.
⎆ e-KYC
⎆ e-KYC चा पूर्ण अर्थ आहे इलेक्ट्रॉनिक नो युवर कस्टमर (Electronic Know Your Customer). मराठीत याचा अर्थ 'इलेक्ट्रॉनिक पद्धतीने आपला ग्राहक ओळखा' असा होतो.
⎆ e-KYC म्हणजे काय?ही ग्राहकाची ओळख (Identity) आणि पत्त्याची (Address) पडताळणी करण्याची एक डिजिटल (Digital) आणि कागदविरहित (Paperless) प्रक्रिया आहे.
⎆ मुद्दे:
⎆ डिजिटल स्वरूप: पारंपारिक KYC (Know Your Customer) मध्ये जसे कागदपत्रे (उदा. आधार कार्डची प्रत, पॅन कार्ड, लाईट बिल) प्रत्यक्ष जमा करावे लागतात, तसेच वैयक्तिकरित्या बँकेत किंवा कार्यालयात जावे लागते, त्याऐवजी e-KYC ही प्रक्रिया ऑनलाईन किंवा इलेक्ट्रॉनिक माध्यमातून पूर्ण केली जाते.
⎆ आधार आधारित: भारतात e-KYC प्रामुख्याने आधार प्रमाणीकरणावर (Aadhaar Authentication) आधारित असते.
⎆ प्रक्रिया: या प्रक्रियेत, अर्जदार त्याचा आधार क्रमांक आणि संमती देतो. त्यानंतर, संबंधित संस्था (उदा. बँक, सरकारी योजना पोर्टल) युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडिया (UIDAI) च्या डेटाबेसमधून अर्जदाराचे नाव, पत्ता आणि इतर माहितीची OTP (वन टाइम पासवर्ड) किंवा बायोमेट्रिक्स (Biometrics - जसे की फिंगरप्रिंट) वापरून त्वरित पडताळणी करते.
⎆ फायदे:
वेगवान: ही प्रक्रिया काही मिनिटांत पूर्ण होते, त्यामुळे वेळेची बचत होते.
कागदविरहित: कागदी कागदपत्रे जमा करण्याची गरज नसते.
सुरक्षित: डिजिटल पडताळणीमुळे फसवणुकीचा धोका कमी होतो आणि डेटा सुरक्षित राहतो.
सुविधाजनक: व्यक्तीला कुठेही जाण्याची गरज पडत नाही, ती घरबसल्या किंवा सहजपणे ही प्रक्रिया पूर्ण करू शकते.
